یادداشت مهندس معین سلیمانی به مناسبت روز ملی صنعت و معدن:
بیدقتی در عملیات اکتشافی و ضعف در استخراج، بهرهوری معادن را زیر سؤال برده است
مهندس معین سلیمانی، مدیر عامل شرکت پرسور (زیرمجموعه معدنی شرکت پرسال) و مدیر سایتهای معدنی شرکت پرسال در یادداشتی به مناسبت دهم تیر، روز ملی صنعت و معدن، به خلأهای فعالیت معدنی در کشور پرداخته است. سلیمانی در این یادداشت نوشته است: «در بسیاری از معادن استفاده از روشهای غیراصولی و آزمون و خطا در استخراج مواد معدنی منجر به استخراج بخشهای پرعیار معدن بدون باطلهبرداری و به بنبست رسیدن فعالیتهای معدنی شده است.»
متن کامل این یادداشت را در ادامه مطالعه کنید:
ایران از حیث میزان ذخایر مواد معدنی در زمره 10 کشور نخست جهان قرار دارد، به طوری که 7 درصد از کل ذخایر معدنی جهان در ایران واقع شده و وجود 68 نوع ماده معدنی در کشور به اثبات رسیده است. با این حال، ذخایر معدنی کشف نشده بسیاری در کشور وجود دارد و وضعیت معدنکاری و تولید مواد معدنی مختلف در بسیاری از معادن کشف شده چندان مطلوب نیست. ضعف در فعالیتهای معدنی ریشه در مشکلات و خلأهایی دارد که به تعدادی از آنها اشاره میکنم.
1- در کشور ما معادن و محدودههای معدنی بسیار زیادی وجود دارد که مدتهاست توسط افرادی ثبت شده است که به هردلیلی توانایی فعالیت ندارند و معادن را غیرفعال باقی گذاشتهاند. کمترین زیانی که این مسئله برای کشور دارد این است که جلوی بهره برداری از ذخایر معدنی و خدادادی که میتواند باعث اشتغالزایی در یک منطقه شود، گرفته میشود.
2- بخشهای زیادی از کشور در پهنههای معدنی و زمین شناسی قرار گرفتهاند که امکان ثبت و معدنکاری در آنها برای افراد و بخش خصوصی وجود ندارد.
3- به دلیل بیتوجهی برخی از معدنکاران نسبت به مسئولیت اجتماعی معادن در قبال جوامع محلی، در بسیاری از موارد میبینیم که فعالیت معادن به دنبال نبود منافع مشترک میان معدنکاران و مردم بومی، با اعتراضهای شدید از سوی روستاییان مواجه شده و بعضا فعالیت معدنکاری را متوقف کرده است.
4- عدم انجام فعالیتهای اکتشافی دقیق در بسیاری از معادن و استخراجِ غیراصولی و سنتی باعث شده است که تخمین دقیقی از میزان ذخیره ماده معدنی، عیار و ... وجود نداشته باشد و نتوان بهرهوری مناسبی را از معدن داشت. امروز شاهدیم که استفاده از روش های غیراصولی و آزمون و خطا در استخراج ماده معدنی باعث شده است که در مدت زمانی کوتاه بخشهای پرعیار معدن بدون باطلهبرداری استخراج شوند و فعالیتهای معدنی در بسیاری از مناطق به بن بست برسد.
5- عدم استفاده از کارشناسان و نیروهای متخصص در برخی حوزههای معدنکاری، معادن کشور را با ضعف در ارائه طرحی جامع و مناسب براساس قیمت ماده معدنی در بازار و هزینههای تولید مواجه کرده است.
به عنوان مثال ممکن است بخشی از ماده معدنی استخراجی که به دلیل شرایط عیاری خاص توجیه اقتصادی ندارد، در بازه زمانی دیگر با تغییر قیمت و شرایط بازار توجیه پیدا کند. به همین دلیل لازم است نیروهای متخصص با شناخت کامل از میزان ذخیره و سایر شرایط معدن، طرحی جامع برای معدنکاری داشته باشند و برنامهریزی استخراج، تعیین دمپهای مختلف با توجه به نوع سنگ و عیار انجام شود، به طوری که معدنکاران بتوانند در شرایط تغییر قیمت ماده معدنی و هزینههای تولید بهترین تصمیم را اتخاذ کنند.
6- عدم استفاده از تکنیکها و تکنولوژیهای مناسب برای فراوری مواد معدنی بازدهی اقتصادی معادن را در بلندمدت تحت تأثیر قرار میدهد. قطعا مهمترین عاملی که ارزش افزوده ماده معدنی را بالا میبرد فراوری است که بعضا بدون آن معدنکاری و استخراج ماده معدنی فاقد توجیه اقتصادی است.
انتخاب روش فراوری و دستگاهها و تجهیزات مورد استفاده بستگی زیادی به نوع ماده معدنی دارد که این مستلزم کار مطالعاتی دقیق و انجام تستها و آنالیزهای لازم روی ماده معدنی است و متأسفانه در بسیاری از معادن به درستی صورت نمیگیرد.
شرکت پرسال علیرغم محدودیتها و مشکلاتی که در حوزه معدنکاری در کشور وجود دارد با در اختیار داشتن مهندسان و پرسنل معدنی مجرب در حوزههای مختلف معدنی، تمامی تلاش خود را در راستای فعالیت مهندسی و علمی در معادن انجام داده است. ما در پرسال با بهرهگیری از مشاوره کارشناسان و تیمهای تحقیق و توسعه معدنی داخلی و خارجی، انجام مطالعات دقیق اکتشافی، ارائه طرحهای جامع برای استخراج ماده معدنی و همچنین استفاده از مناسبترین تجهیزات فراوری برای پرعیارسازی، گامهای موثری در جهت استفاده بهینه از ثروتهای خدادادی و اشتغالزایی در حوزه معدن برداشتهایم و امیدواریم با بالابردن توان خود در بخش معدن، تأثیرپذیری فعالیتهای اقتصادی خودمان از فراز و نشیبهایی همچون بازار ارز و تحریمهای آمریکا را به حداقل برسانیم.